Trò chơi là phương tiện để thể hiện cá tính của mỗi đoàn sinh. Trò chơi là phương tiện huân tập những điều tốt vào trong mỗi đoàn sinh. Chính vì vậy, GĐPT lấy trò chơi không chỉ làm phương tiện giải trí lành mạnh mà cốt yếu còn là phương tiện để giáo dục.
Có hai loại trò chơi:
- Trò chơi nhỏ
- Trò chơi lớn
I. Khái niệm:
Giai đoạn phát triển cao nhất của trò chơi là trò chơi trở thành một hoạt động mang tính tập thể cao, có chủ đề rõ ràng, trong đó chủ thể có khả năng xây dựng mọi chủ đề của trò chơi, nội dung trò chơi. Có khả năng tổ chức cho nhau thực hiện những yêu cầu của trò chơi, có khả năng tự đánh giá những ưu điểm, nhược điểm của mình và tập thể.
Cụ thể hơn, trò chơi lớn là sự kết hợp nhiều trò chơi dưới một đề mục, diễn tiến trên một địa bàn, thời gian dài, người chơi cần phải có sức khỏe để hoạt động liên tục. Vì thế, việc tổ chức trò chơi lớn phải được nghiên cứu kỹ lưỡng và tùy theo khả năng, sức khỏe của người tham gia để ấn định những hoạt động thích hợp.
II. Lợi ích của Trò chơi lớn:
1. Đối với thanh, thiếu niên:
- Vui, thỏa mãn tính hiếu động và óc sáng tạo của đoàn sinh
- Luyện tính tình, sáng tạo, tinh thần đoàn kết, tinh thần kỹ luật, đức hy sinh, tập tính kiên nhẫn, chịu đựng, quả cảm, tháo vát và tự chủ.
- Rèn luyện thân thể: Trò chơi lớn là một môn thể thao tự nhiên tất cả mọi người đều vận động toàn bộ cơ thể để tham gia vào hoạt động của trò chơi.
- Thực hành các bài học chuyên môn đã học: như truyền tin, dấu đi đường, cấp cứu, gút, mật thư...
2. Đối với huynh trưởng:
Giúp cho huynh trưởng có cơ hội quan sát, tiềm hiểu tâm lý, tính tình, khả năng chuyên môn và sức khỏe của đoàn sinh.
III. Phân loại trò chơi lớn:
Người ta phân loại trò chơi lớn ra khá nhiều loại như:
- Hội quân: Các cánh từ các nơi hội quân về
- Liên lạc: Từ nhiều tuyến tỏa đi khắp nơi rồi quay về
- Vượt tuyến, truy kích, công đồn...
Ta có thể chia trò chơi lớn làm 3 loại:
1. Cách chạy trạm xoay vòng: Các đội từ trạm trung tâm tỏa đi các hướng và thực hiện các nội dung tại trạm, sau đó di chuyển theo cùng một chiều. Kết thúc lộ trình các đội có thể tập trung tại trạm cuối hoặc quay về.
2. Cách chạy trạm cuốn chiếu: Các đội chạy lần lượt từ trạm 1 đến trạm 2....trạm cuối
3. Cách chạy trạm phối hợp: Kết hợp 2 cách trên
IV. Tổ chức và điều khiển trò chơi:
1. Tổ chức trò chơi:
Mục đích trò chơi: Phải nhắm được mục đích đạt đến.
Thời gian: Tùy tình hình và sức khỏe người chơi, bố trí cho phù hợp.
Đề tài trò chơi: Phải có chủ đề cụ thể, rõ ràng như Lịch sử, văn hóa..
Không gian: Phải tìm hiểu (đi ttiền trạm) địa thế, địa hình địa điểm tổ chức trò chơi
Các giai đoạn trò chơi: Diễn ra 3 giai đoạn
- Giai đoạn trình bày, giải thích trò chơi
- Giai đoạn bắt đầu
- Diễn tiến trò chơi và kết thúc
Các hoạt động của trò chơi lớn: Tùy sáng kiến và kinh nghiệm của người tổ chức
- Hoạt động luyện trí: Dịch mật thư, ...
- Hoạt động luyện sức: Vượt núi, băng rừng
- Hoạt động thử thách tinh thần: Phát huy tinh thần đồng đội, tinh thần tôn trọng kỹ luật, tinh thần trách nhiệm, quả cảm.
- Hoạt động kiểm soát chuyên môn (đánh giá chuyên môn): Cấp cứu, gút..
- Hoạt động xã hội: Các hoạt động xã hội
Những hoạt động nêu trên, tùy mục đích người tổ chức TCL lựa chọn, phối hợp để đạt được vui, khỏe, có ích, giáo dục.
2. Điều khiển trò chơi:
Sau khi đã chọn không gian, thời gian, sắp đặt, nghiên cứu đề tài và mọi hoạt động, vật dụng cần thiết cho trò chơi lớn nghĩa là hoàn thành phần chuẩn bị. Bây giờ đến giai đoạn thực hiện, vấn đề then chốt là điều khiển mà người tổ chức cần phải am tường.
- Phân công: Rõ ràng và bí mật
- Trình bày trò chơi: Giải thích chi tiết, rõ vràng nội dung trò chơi
- Theo dõi và kiểm soát trò chơi
- Kết thúc trò chơi: Họp thảo luận và công bố kết quả